Ένα από τα πλέον δημοφιλή βοτανικά εκχυλίσματα στη λαϊκή φαρμακολογία (και όχι μόνο) είναι το λάδι του υπερικού (Hypericum perforatum), ενός εξαιρετικού βοτάνου γνωστότερου και ως βαλσαμόχορτο, σπαθόχορτο ή χόρτο του Αη-Γιάννη. Ας το γνωρίσουμε λίγο καλύτερα.
Το υπερικόν το διάτρητον είναι φημισμένο από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, το ευρύ φάσμα των εφαρμογών του, και αναφέρεται συχνά στα ιαματικά σκευάσματα του Γαληνού και του Διοσκουρίδη.
Λέγεται ότι η λέξη υπερικόν προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «υπερ» και «εικών» καθώς, κυρίως κατά το μεσαίωνα, κλωνάρια από το βότανο τοποθετούνταν πάνω από τις εικόνες των σπιτιών τη μέρα της γιορτής του Αγίου Ιωάννη (24 Ιουνίου) για να εξορκίζουν το κακό.
Ο χαρακτηρισμός perforatum = διάτρητο οφείλεται στην εντύπωση που δίνουν τα κίτρινα πέταλα του άνθους του όταν γυρίσουν προς το φως: νομίζει κανείς ότι είναι διάτρητα. Στην πραγματικότητα είναι διάστικτα με σκούρες κουκίδες που περιέχουν αιθέρια έλαια και ρητίνες. Αν τρίψει κανείς τα πέταλα του βαλσαμόχορτου με τα δάχτυλά του, αυτά θα γίνουν κόκκινα εξαιτίας της υπερικίνης, μιας δραστικής ουσίας που περιέχουν οι κουκίδες.
Εκτός από την υπερικίνη, άλλα ενεργά συστατικά του βοτάνου είναι η υπερφορίνη, τα φλαβονοειδή, οι τανίνες, και αιθέρια έλαια.
Το βαλσαμόχορτο έχει αντισηπτικές, αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, στυπτικές και επουλωτικές ιδιότητες. Θεωρείται αποτελεσματικό για την ισχιαλγία και τους ρευματικούς πόνους, και τους πόνους των αρθρώσεων. Επιπλέον, χρησιμοποιείται σαν άριστο επουλωτικό σε πληγές, μώλωπες και εγκαύματα πρώτου βαθμού. Λόγω της ηρεμιστικής και αναλγητικής του δράσης, τα τελευταία χρόνια έχει γίνει της μόδας στις ΗΠΑ καθώς θεωρείται το εναλλακτικό prozaκ!
Πληροφορίες από: Richard Mabey, The New Age Herbalist, Simon & Schuster
Για να φτιάξουμε το ευεργετικό βαλασαμόλαδο, θα χρειαστούμε:
-φρέσκα (κατά προτίμηση) ή αποξηραμένα άνθη υπερικού,
-φυτικό έλαιο (κατά προτίμηση βιολογικό): ελαιόλαδο -κατά παράδοση-, αμυγδαλέλαιο ή ηλιέλαιο
-βιταμίνη Ε
Η αναλογία είναι 1 μέρος βότανο: 4 μέρη φυτικού λαδιού. Βάζουμε το βότανο σε αποστειρωμένο βάζο με καπάκι και το καλύπτουμε με το φυτικό λάδι. Το αφήνουμε σε φωτεινό και ζεστό μέρος, για 4 εβδομάδες, φροντίζοντας να το ανακινούμε τακτικά. Κατόπιν σουρώνουμε το λάδι με λεπτή μουσελίνα και το αποθηκεύουμε σε αποστειρωμένο μπουκάλι από σκούρο γυαλί, σε μέρος δροσερό και σκοτεινό.
-βιταμίνη Ε
Η αναλογία είναι 1 μέρος βότανο: 4 μέρη φυτικού λαδιού. Βάζουμε το βότανο σε αποστειρωμένο βάζο με καπάκι και το καλύπτουμε με το φυτικό λάδι. Το αφήνουμε σε φωτεινό και ζεστό μέρος, για 4 εβδομάδες, φροντίζοντας να το ανακινούμε τακτικά. Κατόπιν σουρώνουμε το λάδι με λεπτή μουσελίνα και το αποθηκεύουμε σε αποστειρωμένο μπουκάλι από σκούρο γυαλί, σε μέρος δροσερό και σκοτεινό.
Η προσθήκη βιταμίνης Ε συμβάλλει στη συντήρηση του λαδιού. Το λάδι αυτό χρησιμοποιείται σαν βάση για μασάζ, και για την παρασκευή θεραπευτικών και καλλυντικών κρεμών. Αν θέλουμε να φτιάξουμε βαλσαμόλαδο για καλλυντική χρήση είναι προτιμότερο να χρησιμοποιήσουμε αμυγδαλέλαιο ή ηλιέλαιο.
Συνταγές με βαλσαμόλαδο
rose obsession
βάλσαμο για ευαίσθητες επιδερμίδες
βάλσαμο για την ξηροδερμία
after-sun balm
κρέμα για τα χέρια με βότανα
