χρώματα & αρώματα (ιστορικά στοιχεία για το άρωμα & 2 συνταγές)

Το άρωμα έχει τις ρίζες του στους προϊστορικούς χρόνους κατά τους οποίους, οι αρωματικές ουσίες λαμβάνονταν με τη μορφή του καπνού (perfum= per fumum) του θυμιάματος του μύρου ή άλλων ρητινών και αρωματικών ξύλων. Το αρωματικό αυτό θυμίαμα αποτελούσε ένα είδος προσφοράς στους θεούς, μια συνήθεια που φτάνει ως τις μέρες μας.

Η τέχνη της αρωματοποιίας εξελίχθηκε στη Μεσοποταμία και κυρίως στην αρχαία Αίγυπτο, όπου εκτός από τα θρησκευτικά τελετουργικά, η χρήση του αρώματος επεκτάθηκε και στην εφαρμογή βάλσαμων και αλοιφών για καλλυντικούς και ιατρικούς λόγους. Κατόπιν το άρωμα διαδόθηκε στην Ελλάδα, στη Ρώμη, και αργότερα στον ισλαμικό κόσμο.

Σύμφωνα με την ομηρική παράδοση, τη χρήση των αρωμάτων στους ανθρώπους τη δίδαξαν οι ολύμπιοι θεοί, ενώ στη μυθολογία βρίσκουμε πλήθος ιστοριών που αποδίδουν σε θεές και νύμφες τη δημιουργία αρωματικών φυτών.

Όταν μια μέρα η Αφροδίτη λούζονταν στις όχθες μιας λίμνης τρόμαξε από την παρουσία και την επιθετική διάθεση των σατύρων, τράπηκε σε φυγή, κρύφτηκε πίσω από θάμνους μυρτιάς και έτσι σώθηκε. Το άρωμα της μυρτιάς οφείλεται στην ευγνωμοσύνη της θεάς.

Πέρα από τους μύθους, η ανάπτυξη της αρωματοποιίας στην Ελλάδα αρχίζει στη Μινωική Κρήτη. Οι Έλληνες δεν επένδυσαν στην παραγωγή αρωματικών ουσιών τις οποίες κυρίως εισήγαγαν από την Ανατολή, αλλά στην κατεργασία και τελειοποίηση αλοιφών και αρωμάτων. Ακόμη, τα αρώματα συνέβαλαν στην περαιτέρω ανάπτυξη της ελληνικής αγγειοπλαστικής με την κατασκευή ειδικών αγγείων περίτεχνα διακοσμημένων.

Μετά την πτώση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η χρήση των αρωμάτων στη Δύση περιορίστηκε, κυρίως μετά τη διάδοση του χριστιανισμού, και άρχισε να εξαπλώνεται εκ νέου κατά την Αναγέννηση. Κατά τη διάρκεια του δέκατου έβδομου αιώνα το άρωμα επιστρέφει θριαμβευτικά, ιδιαίτερα στη Γαλλία. 

Η αυλή του Λουδοβίκου XV αποκαλείται “la cour parfumée” λόγω της καθημερινής χρήσης αρωμάτων όχι μόνο στο δέρμα, αλλά και στα ρούχα και τα έπιπλα! Το δέκατο όγδοο αιώνα την επανάσταση τη φέρνει η Eau de Cologne και τα αρώματα πλέον “κλείνονται” σε πολύτιμα κρυστάλλινα μπουκάλια Baccarat.

Με τη βιομηχανική επανάσταση το σκηνικό της αρωματοποιίας αλλάζει. Δημιουργούνται εμπορικοί οίκοι μαζικής παραγωγής αρωμάτων και δίνεται έμφαση στη συσκευασία, οι Lalique και Baccarat συνεργάζονται με μεγάλους οίκους. Τον εικοστό αιώνα η ανάπτυξη της χημείας εντείνει την μαζικοποίηση των αρωμάτων, η Chanel είναι η πρώτη που χρησιμοποιεί αλδεΰδες στις φόρμουλές της. Δημιουργούνται συνεχώς συνθετικά αρωματικά έλαια και νέου τύπου "μυρωδιές" (εσάνς από δέρμα, θάλασσα, musk). Η χρήση των αιθέριων ελαίων είναι πλέον παρελθόν..

Eau de Cologne

Στις αρχές του 18ου αιώνα ο ιταλός αρωματοποιός Johann (Giovanni) Maria Farina, δημιούργησε ένα νέο άρωμα, το “νερό της Κολονίας”, κάνοντας διάσημη την ωραία αυτή πόλη. Σε αντίθεση με τα βαριά και “γλυκά” αρώματα της εποχής η “Eau de Cologne”, βασισμένη σε νότες εσπεριδοειδών, ήταν πραγματική καινοτομία. 

Λέγεται ότι προσωπικότητες όπως η Μαρία Θηρεσία, ο Ναπολέων, και η βασίλισσα Βικτόρια ήταν λάτρεις της “Eau de Cologne” που σήμερα, διεθνώς, σημαίνει το ελαφρύ άρωμα. Η οικογένεια Farina ακόμα παράγει στην Κολονία το άρωμα αυτό βάσει της πρωτότυπης συνταγής η οποία βέβαια είναι επτασφράγιστο μυστικό, και φροντίζει να υπάρχει σε κάθε γενιά απογόνων το όνομα του εφευρέτη και ιδρυτή της εταιρίας.

Πάμε λοιπόν να φτιάξουμε τη δική μας κολόνια!

Η κολόνια είναι το πιο ελαφρύ από τα αρώματα αφού η περιεκτικότητά του σε αιθέρια ή αρωματικά έλαια κυμαίνεται από 2% έως 5%. Αυτό που την χαρακτηρίζει λοιπόν δεν είναι η διάρκεια αλλά η αίσθηση φρεσκάδας και είναι προτιμότερο να τη χρησιμοποιούμε τους καλοκαιρινούς μήνες ή το πρωί, όταν θέλουμε να φοράμε κάτι διακριτικό. Σαν αλκοολούχο βάση θα χρησιμοποιήσουμε βότκα πολύ καλής ποιότητας με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε οινόπνευμα

cologne retro

- 70 ml βότκα
- 18 σταγόνες αιθέριο έλαιο περγαμόντο
- 15 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεμόνι
- 20 σταγόνες αιθέριο έλαιο petit grain
- 10 σταγόνες αιθέριο έλαιο πορτοκάλι
- 10 σταγόνες αιθέριο έλαιο γκρέιπφρουτ
- 6 σταγόνες αιθέριο έλαιο νερολί
- 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο δενδρολίβανο
- 3 σταγόνες αιθέριο έλαιο γιασεμί

Σε ένα αποστειρωμένο γυάλινο μπουκάλι των 100ml με βαποριζατέρ, βάζουμε πρώτα τη βότκα και μετά τα αιθέρια έλαια. Τις 2-3 πρώτες μέρες ανακινούμε ελαφρά για να αναμιχθούν καλά τα έλαια.

Αφήνουμε το άρωμα σε σκοτεινό μέρος να ωριμάσει τουλάχιστον για ένα μήνα. Κατά τη διάρκεια της ωρίμανσης ελέγχουμε το άρωμα και, ενδεχομένως, μπορεί να θέλουμε να το βελτιώσουμε με το αιθέριο έλαιο που προτιμούμε. Αν θέλουμε να το κάνουμε πιο ελαφρύ μπορούμε να προσθέσουμε 25 ml ανθόνερο πορτοκαλιάς.

Και ένα tip: Για να προφυλάξουμε το δέρμα μας από τυχόν ερεθισμούς που μπορεί να προκαλέσει το οινόπνευμα, μπορούμε να διαλύσουμε στην αρχή, σε λίγη ποσότητα βότκας, ½ με 1 κουταλάκι του γλυκού καστορέλαιο (ricinus communis), το μόνο έλαιο που διαλύεται στο οινόπνευμα, και θα επωφεληθούμε έτσι από τις ενυδατικές του ιδιότητες. Θα προσθέσουμε το διάλυμα στην υπόλοιπη βότκα αναμειγνύοντάς το σχολαστικά.

Για τις απαιτητικές, που θέλουν ένα άρωμα πιο έντονο, αλλά ταυτόχρονα να φτιάχνεται εύκολα, ιδού η συνταγή! Εδώ θα χρησιμοποιήσουμε σαν βάση το έλαιο jojoba που δεν αλλοιώνεται και απορροφάται αμέσως.

citrus bouquet

- 15ml έλαιο jojoba
- 7 σταγόνες αιθέριο έλαιο περγαμόντο
- 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεμόνι
- 7 σταγόνες αιθέριο έλαιο μανταρίνι
- 7 σταγόνες αιθέριο έλαιο γκρέιπφρουτ
- 3 σταγόνες αιθέριο έλαιο νερολί
- 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο ιεροβότανο (salvia sclarea)

Σε αποστειρωμένο σκούρο μπουκάλι, βάζουμε πρώτα το έλαιο jojoba και κατόπιν προσθέτουμε τα αιθέρια έλαια με τη σειρά που αναφέρονται. Ανακινούμε ελαφρά και αφήνουμε το άρωμα να ωριμάσει για μερικές μέρες. Φοράμε λίγες σταγόνες από το άρωμα στους καρπούς και στον αυχένα.

Τώρα, αφού φτιάξαμε αρώματα, ας πάμε και μια βόλτα στο museo del perfume στη Βαρκελώνη, ακούγοντας κάτι που να ταιριάζει με παλιομοδίτικες συνταγές..

Πληροφορίες από:

- Guy Roulier, “Les Huiles essentielles pour votre santé”, Dangles
- Nancy M. Booth, Perfumes, Splashes and Colognes, Storey

- museodelperfume.com


Άλλες citrus συνταγές

sorbet λεμόνι

body scrub neroli

citrus bath bombs

l’air fleuri, le parfum

lemon spray

bergamot stick