έλαιο κάνναβης, το πολύτιμο (ενυδατική κρέμα προσώπου με έλαιο κάνναβης & σαπούνι)

Μεγάλη συζήτηση γίνεται τα τελευταία χρόνια για την καλλιέργεια της κάνναβης. Αν θα μπορούσαμε να βάλουμε για λίγο στην άκρη τις προκαταλήψεις και τα πικάντικα ανέκδοτα, θα μπορούσαμε ίσως να συμφωνήσουμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα superfood ή ένα supercosmetic.

Cannabis Sativa, Cannabaceae 

Η κάνναβη ανθοφόρο αυτοφυές φυτό της Κεντρικής και της Δυτικής Ασίας, καλλιεργείται από τον άνθρωπο εδώ και χιλιάδες χρόνια κυρίως για τις φυτικές της ίνες από τις οποίες κατασκευάζονται σχοινιά, υφάσματα και ενδύματα, για το φυτικό έλαιο των σπόρων της τόσο για διατροφικούς λόγους όσο και για φωτισμό, για τη θεραπεία ασθενειών αλλά και για τη χρήση της ως ευφορικό μέσο.
Oι ίνες των φύλλων της κάνναβης περιέχουν κανναβινοειδή, ενώσεις με ισχυρή καταπραϋντική δράση.

Τα παλαιότερα των αρχαιολογικών ευρημάτων για τη χρήση της κάνναβης θα μας οδηγήσουν στο 8.000 π.Χ. στην επαρχία Jiangxi της Κίνας. Αναφορές στη θεραπευτική της χρήση υπάρχουν και σε αιγυπτιακούς πάπυρους (1.500 π.Χ), αλλά και στο έργο του Διοσκουρίδη De Materia Medica τον 1ο μ.Χ. αιώνα. Η καλλιέργεια του φυτού συνεχίζονταν επί χιλιετηρίδες και μέχρι περίπου το πρώτο ήμισυ του 20ου αιώνα οπότε και απαγορεύτηκε σχεδόν καθολικά.


Οι αιτίες της απαγόρευσης εντοπίζονται στην εκστρατεία των ΗΠΑ ενάντια στα ναρκωτικά αλλά και στην πριμοδότηση των συνθετικών ινών, των πετροχημικών προϊόντων και του βαμβακιού στον τομέα της υφαντουργίας.

Παρόλα αυτά, αρχής γενομένης την δεκαετία του ‘90 η κάνναβη επανήλθε και η καλλιέργεια συγκεκριμένων ποικιλιών της νομιμοποιήθηκε. Μια από τις πρώτες χώρες όπου άρχισε να καλλιεργείται η κάνναβη εκ νέου ήταν ο Καναδάς το 1998. Στην Ελλάδα σχετικό νομοσχέδιο ψηφίστηκε το 2013. 

Οι εκατοντάδες ποικιλίες του είδους Cannabis Sativa έχουν διαφορετική περιεκτικότητα σε κανναβινοειδή. Οι ποικιλίες που επιτρέπεται να καλλιεργούνται, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι οι χαμηλής περιεκτικότητας σε κανναβινοειδή και πιο συγκεκριμένα οι ποικιλίες χαμηλής περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC, ψυχοτρόπος ουσία) η οποία δεν πρέπει να υπερβαίνει το 0,2%. Προφανώς για να ξορκισθούν οι προκαταλήψεις, αυτές οι ακίνδυνες ποικιλίες χαρακτηρίζονται ως «βιομηχανική ή κλωστική ή και γεωργική κάνναβη» (chanvre agricole).

Από την καλλιέργεια της βιομηχανικής ή κλωστικής κάνναβης παράγεται πλήθος προϊόντων όπως: ίνες υφαντουργίας, σχοινιά, χαρτί υψηλής ποιότητας, άριστα υλικά μονώσεων λόγω των εξαιρετικών ηχοθερμομονωτικών ιδιοτήτων των ινών της. Aπό τους βρώσιμους σπόρους της εξάγεται εξαιρετικό έλαιο (με αυτό θα ασχοληθούμε) και από τα κατάλοιπα της επεξεργασίας της παρασκευάζονται λιπάσματα και καύσιμες ύλες.
Αν στα παραπάνω προσθέσουμε ότι η κάνναβη δεν επιτρέπει την αναπτύξη ζιζανίων (άρα δεν απαιτούνται χημικά ζιζανιοκτόνα), ότι δεν απαιτεί μεγάλη ποσότητα νερού για την καλλιέργειά της, ότι καθαρίζει το έδαφος από βλαβερές ουσίες και το εμπλουτίζει (εδαφοβελτιωτικό), φαίνεται ότι είμαστε μπροστά σε μια too good to be true υπόθεση.

Έλαιο κάνναβης – huile de chanvre – hemp seed oil

Το φυτικό έλαιο των σπόρων της κάνναβης κατατάσσεται στα ιδιαιτέρως πολύτιμα έλαια. Η μοναδική σύνθεσή του και η περιέκτικότητά του σε απαραίτητα/βασικά λιπαρά οξέα συνηγορούν στο να θεωρείται διατροφικός και καλλυντικός θησαυρός. Ας ρίξουμε μια ματιά.

Σύνθεση φυτικού ελαίου Cannabis Sativa, >0,2% THC
Omega 6 (ω6) πολυακόρεστα λιπαρά οξέα	60 % approx.
Omega 3 (ω3) πολυακόρεστα λιπαρά οξέα	24% approx.
Omega 9 (ω9) μονοακόρεστα λιπαρά οξέα	5%-10% approx.
Κορεσμένα λιπαρά οξέα (παλμιτικό ή στεατικό οξύ)	3%-7% approx.

Όπως έχουμε δει και στο παρελθόν όταν φτιάχναμε το ω~night repair serum, τα ω3 & ω6 λιπαρά οξέα δεν μπορούν να βιοσυντεθούν από τον ανθρώπινο οργανισμό, πρέπει να λαμβάνονται μέσω της τροφής και για το λόγο αυτό ονομάζονται απαραίτητα/βασικά λιπαρά οξέα (essential fatty acids). Τα ω3 & ω6 λιπαρά οξέα αποδεδειγμένα έχουν ευεργετική δράση στον οργανισμό και ιδιαίτερα στο καρδιαγγειακό σύστημα λόγω των αντιοξειδωτικών και αντιφλεγμονωδών ιδιοτήτων τους.

Το γεγονός που κάνει το φυτικό έλαιο κάνναβης να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα είναι η συνύπαρξη σε μεγάλο ποσοστό τόσο των ω6 όσο και των ω3 λιπαρών οξέων. Να υπενθυμίσουμε ότι τα ω3 λιπαρά οξέα συνήθως απαντώνται στα έλαια λιπαρών ιχθύων και όχι σε φυτικά έλαια.

Τα ω~6 λιπαρά οξέα (λινελαϊκό οξύ) εισχωρούν και αναδομούν την κεράτινη σοιβάδα της επιδερμίδας, συμμετέχουν στην ανασύσταση των λιπιδίων της και συντελούν στην ενυδάτωση και τη θρέψη της.
Τα ω~3 λιπαρά οξέα (γάμα-λινολενικό οξύ) προσδίδουν ελαστικότητα στην επιδερμίδα και έχουν αντιφλογιστικές ιδιότητες. Αν ήθελα λοιπόν να αναβαθμίσω το ω~night repair serum, το έλαιο σπόρων κάνναβης θα ήταν πλέον το βασικό υλικό.

ω-night repair serum, 2009 edition

Έχουμε λοιπόν ένα λάδι πολύτιμο του οποίου η σύσταση προσομοιάζει με αυτή της επιδερμίδας. Είναι ενυδατικό, αντιγηραντικό και αναζωογονητικό, προσδίδει ελαστικότητα και είναι ότι πρέπει για επιδερμίδες κουρασμένες, ώριμες, ξηρές, ευαίσθητες και αφυδατωμένες. Είναι κατάλληλο όμως και για τις λιπαρές επιδερμίδες διότι απορροφάται άμεσα χωρίς να αφήνει ίχνη λιπαρότητας. Είναι ένα «ξηρό λάδι» και για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται και για την φροντίδα των μαλλιών, ενυδατώνει και χαρίζει λάμψη. 

Το εν λόγω έλαιο το προμηθευόμαστε είτε από καταστήματα BIO είτε από καταστήματα πώλησης πρώτων υλών για καλλυντικά. Λόγω της σύστασής του (πολύ πλούσιο σε πολυακόρεστα) το έλαιο αυτό χρειάζεται προσοχή στη συντήρησή του καθώς οξειδώνεται πολύ εύκολα. Πρέπει να φυλάσσεται σε σκούρο μπουκάλι και κατά προτίμηση στο ψυγείο είτε το προορίζουμε για καλλυντική χρήση είτε για συμπλήρωμα διατροφής. Δεν μαγειρεύουμε με αυτό. Για να πάρουμε τα οφέλη του το προσθέτουμε στη σαλάτα μαζί με λίγο αγουρέλαιο. Τέλειο! Όσον αφορά την παρασκευή σκευασμάτων, το προσθέτουμε στο τέλος μαζί με τα αιθέρια έλαια και τα άλλα ευαίσθητα υλικά σε θερμοκρασία μικρότερη των 30^o C.

Το φυτικό έλαιο των σπόρων της Cannabis Sativa με THC>0,2%, δεν πρέπει να συγχέεται με το έλαιο της φαρμακευτικής κάνναβης, η οποία περιέχει υψηλά ποσοστά τετραϋδροκανναβινόλης, για το οποίο υπάρχουν ισχυρισμοί ότι θεραπεύει ανίατες ασθένειες και του οποίου η αγορά και η πώληση δεν είναι νόμιμες. 

Πληροφορίες από:www.passeportsante.net, www.lafeuilleverte.ca

Αφορμή για την αναφορά στην εξαιρετική αυτή καλλυντική ύλη, ήταν το email μιας νεαρής φίλης. Οι περισσότερες κρέμες φράζουν τους πόρους της επιδερμίδας της και της προκαλούν στίγματα. Σκέφτηκα λοιπόν πως ίσως της ταίριαζε μια απλή κρέμα με ελάχιστα ενεργά συστατικά και απλές πρώτες ύλες. Πάμε στη συνταγή:

κρέμα ενυδάτωσης για ευαίσθητες νεανικές επιδερμίδες (90 γρ περίπου)

η βάση των ελαίων 

• 8 γρ. έλαιο jojoba ή αμυγδαλέλαιο

• 7 γρ. εκχύλισμα από χαμομήλι σε λάδι jojoba

• 8 γρ.emulsifiers 

η υδατική βάση

• 15 γρ. gel αλόης 

• 20 γρ. ανθόνερο (hydrosol) λεβάντας 

• 20 γρ. ανθόνερο (hydrosol) γεράνιο 

αιθέρια έλαια & πρόσθετα 

• 7 γρ.φυτικό έλαιο σπόρων cannabis sativa 

• 1 γρ.βιταμίνη Ε 

• 1 γρ. D- panthenol 

• 3 γρ. υαλουρανικό οξύ (gel)

• 10 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντα 

• 8 σταγόνες αιθέριο έλαιο γεράνιο 

• 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο χαμομήλι 

• φυσικό συντηρητικό

• Για να φτιάξουμε την κρέμα ακολουθούμε τις βασικές οδηγίες.
• Mετράμε τη θερμοκρασία των σκευασμάτων κατά την παρασκευή τους. Η βάση των ελαίων και η υδατική βάση ενώνονται στους 70^o C. 
• Το ευαίσθητο έλαιο της κάνναβης καθώς και τα πρόσθετα και τα αιθέρια έλαια θα τα προσθέσουμε μετά την ομογενοποίηση της κρέμας σε θερμοκρασία κάτω των 30^o C.

Ελπίζω η νεαρή μου φίλη να είναι ευχαριστημένη με αυτή την απλή φόρμουλα.

Εννοείται βέβαια πως το μαγικό αυτό έλαιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην παρασκευή σαπουνιών. Θα είναι θαύμα για τις αφυδατωμένες, ευαίσθητες επιδερμίδες! Φυσικά και έφτιαξα σαπούνι μ'αυτό το λαδάκι. Το έφτιαξα για το γιό μου, όχι γιατί έχει ευαίσθητη επιδερμίδα μα μου λείπει πολύ και με πιάνουν οι ευαισθησίες..

Για το ευαίσθητο αυτό σαπούνι χρησιμοποίησα τη φόρμουλα του πατριωτικού σαπουνιού με μικρές αλλαγές:

το σαπούνι της ευαισθησίας 

τα υλικά

65% ελαιόλαδο (εκχύλισμα λεβάντας, χαμομηλιού και καλέντουλας)

10% φυτικό έλαιο κάνναβης για extra περιποίηση

20% λάδι καρύδας για τις καθαριστικές του ιδιότητες. 

5% karité (shea butter) που είναι άριστο αναπλαστικό των κυττάρων και για τα ασαπωνοποίητα συστατικά που περιέχει (3-11%)

η μέθοδος

Για το ευαίσθητο ακολούθησα τις οδηγίες παρασκευής σαπουνιού και  τις αναλογίες του σαπουνιού με γάλα όνου.

Την μισή ποσότητα του νερού την αντικατέστησα με γάλα κάνναβης που παράγεται από τους σπόρους του φυτού  οι οποίοι έχουν υψηλή διατροφική αξία. Εκτός από τα πολυακόρεστα έλαια, περιέχουν επίσης καλής ποιότητας πρωτεΐνες, αμινοξέα (κυστίνη, αργινίνη, μεθιονίνη) ιχνοστοιχεία και βιταμίνη Ε. Το γάλα κάνναβης θεωρείται άριστο ρόφημα για την προστασία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η ποσότητα νερού που χρησιμοποίησα σε σχέση με τα έλαια είναι 17%. Σε αυτή την ποσότητα νερού διέλυσα το NaOH. 

Προτίμησα υπερλίπανση 4% λόγω της προσθήκης του γάλακτος αλλά και για ακόμη ένα σημαντικό λόγο: τo έλαιο κάνναβης είναι ευαλλοίωτο, μεγάλο ποσοστό ασαπωνοποίητου ελαίου μπορεί να προκαλέσει οξείδωση και το σαπούνι να γίνει ακατάλληλο. Links για να βρείτε την ποσότητα του NaOH που επιθυμείτε υπάρχουν εδώ. 

Η ποσότητα γάλακτος κάνναβης που χρησιμοποίησα σε σχέση με τα έλαια είναι και αυτή 17%. Φρόντισα να παγώσει καλά και το πρόσθεσα στο tracing. 

Για το άρωμα χρησιμοποίησα αιθέρια λεμόνι, πορτοκάλι, λεβάντα και γαρίφαλο, σε αναλογία 3% επί των ελαίων σαπωνοποίησης.

Μυρίστηκε σαπούνι κι ο  Van Gel και ήρθε. "Μην ανησυχείς για μένα, μένω στη Χάγη για ασφάλεια επί του παρόντος" μου είπε και συμπλήρωσε "Nα έρθεις στο Αμστερνταμ, θα σε πάρω εγώ με το αυτοκίνητό μου για να πάμε στις Βρυξέλλες. Έτσι θα είσαι ασφαλής". 

Μου ζήτησε και σαπούνια αλλά "αααα, δεν μπορώ, προορίζονται για άλλον" είπα. "Αν θες να σου αφιερώσω τραγουδάκι, κλικ, κλικ".